Hoeveel energie en levensvreugde verspillen we wel niet met het in stand houden, opkrikken, verdedigen en oppoetsen van ons zelfbeeld? Stel je voor dat dat allemaal niet nodig is. Dat je gewoon kunt zijn wie je in het moment bent. Wat een bevrijding zou dat zijn! Niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen.
Mijn jongste zoon zit in groep 8. Vorige week hadden ze van de juf de opdracht gekregen om op een A4-tje te schrijven welk beroep ze later wilden uitoefenen. Dat moesten ze dan de volgende dag laten zien tijdens de dagelijkse Zoom-sessie. Mijn zoon had toen gezegd dat hij nog geen idee heeft wat hij wil worden. Waarop de juf aangaf dat iedereen verplicht een beroep moest opschrijven.
Ervaringen kunnen zo overweldigend zijn, dat het lijkt alsof je er weerloos tegen bent. Verstijven in het middelpunt van de belangstelling bijvoorbeeld. Of dichtslaan in een discussie met een dominant en stellig type. Je valt op zo’n moment als het ware samen met je ervaring. Je bent volledig geïdentificeerd met wat je denkt en wat je voelt.
‘Ken uzelf’ stond er boven de ingang van de tempel van Apollo van de oude Grieken. Ook in onze moderne maatschappij vindt dit motto veel weerklank. Kijk naar binnen. Begrijp jezelf om het leven te begrijpen… Op een of andere manier hebben deze aansporingen voor mij altijd betekenis gehad. Dat hebben ze nog steeds. Alleen hoor ik er tegenwoordig iets heel anders in dan een aantal jaren geleden.
Wat doen we toch ons best om iemand te zijn. En wat sloven we ons toch uit om het leven in goede banen te leiden. We streven en zwoegen wat af! Blijkbaar geloven we dat dit nodig is. Maar wat nou als dit een misvatting is? Wat nou als we simpelweg kunnen ontspannen in wie we zijn?
Ik houd ervan om veel tijd in mijn eentje door te brengen met lezen, mijmeren, schrijven, bedenken. Vroeger vond ik dat een probleem. Waarom? Omdat ik dacht dat ik anders moest zijn.
Veel van mijn klanten zijn mild voor anderen en streng voor zichzelf. Herken je dat? Vooral de empathische, introverte types onder hen hebben de neiging om de dingen van meerdere kanten te bekijken.
Soms geloof je dat je vastzit. Je wilt ergens komen, maar je weet niet hoe. Hoe meer je je blind staart op het resultaat dat je wilt bereiken, hoe meer je blijft steken. Het resultaat lijkt zo ver weg, zo onbereikbaar, dat de moed je bij voorbaat al in de schoenen zakt. Maar je zit nooit vast. Je kunt altijd een stapje zetten. Je kunt in het hier en nu iets doen waardoor je loskomt uit je verstarring.
Vasthouden aan het oude, vertrouwde lijkt veilig. Het is een strategie die we hanteren om gevoelens van onzekerheid te controleren. Het wekt de schijn van houvast. Je weet immers niet wat je krijgt, maar wel wat je hebt!
Jaren geleden nam een kennis me eens mee naar een soort seminar over persoonlijke ontwikkeling. Er hing een wat vreemde sfeer. Voor een stampvolle zaal stond een trainer fanatiek te oreren. ‘Wie is er hier allemaal verlegen’, riep hij op een bepaald moment uit. Met een aantal andere aanwezigen stak ik mijn hand op. ‘Onzin’, bulderde hij vervolgens, ‘je bent helemaal niet verlegen, dan denk je maar!’