5 inzichten waardoor ik afkickte als persoonlijke ontwikkelingsjunkie
Ik ben een groot deel van mijn leven een persoonlijke ontwikkelingsjunkie geweest. Ik was altijd op zoek naar nieuwe modellen, inzichten en perspectieven. Deels uit enthousiasme, leergierigheid en nieuwsgierigheid. Deels uit het geloof dat er iets aan mij verbeterd moest worden.
De afgelopen jaren ben ik afgekickt. Ik vind het nog steeds leuk om me te verdiepen in psychologie en in de menselijke geest. Gewoon, omdat ik er lol in heb. Maar gelukkig niet meer vanuit een gevoel dat er iets ontbreekt.
Ik geloof niet meer dat er iets aan mij verbeterd moet worden. Daarmee bedoel ik niet dat er voor mij niets meer valt te leren. En ook niet dat ik altijd voorbeeldig effectief gedrag vertoon. Of dat ik nooit een mindere bui heb.
Ik voel me soms onzeker en doe vaak genoeg domme, onhandige dingen. Er zijn heel veel onderwerpen waar ik niets van weet. En blinde vlekken heb ik ook.
Het punt is, dat zal altijd zo blijven. Hoeveel zelfhulpboeken ik ook lees of hoeveel cursussen en opleidingen ik ook volg. Maar dat geeft niet.
Het betekent niet dat ik een onvolmaakt mens ben die moet streven naar perfectie. Het betekent alleen maar dat ik mens ben. Een van de vele levensvormen die het leven voortbrengt. Een levensvorm die als kenmerk heeft dat zij zich bewust is van alles wat zij ervaart via haar eigen gedachtesysteem. Ik leef, en ik ervaar allerlei dingen buiten mij en binnen mij. Gebeurtenissen, gedachten, emoties, sensaties.
Als mijn geest rustig en kalm is, ervaar ik helderheid, vertrouwen, veerkracht. Dan ben ik effectief en creatief.
Als mijn geest vol zit met onrustige, onzekere gedachten ervaar ik stress en verkramping. Dan gedraag ik me star en niet effectief.
Heldere en troebele buien wisselen elkaar vanzelf af. Hoe meer ik deze beweging kan herkennen, hoe minder hard ik mijn best hoef te doen om van een troebele bui af te komen. Ik ben in essentie altijd 100% oké, ook op momenten dat ik even geloof dat dit niet zo is. En op die momenten hoef ik me niet in duizend bochten te wringen om me weer oké te voelen. Ik krijg vanzelf weer toegang tot mijn innerlijke rust en mijn gezonde verstand als ik mijn onzekere brein tot rust laat komen.
Benieuwd welke inzichten hebben bijgedragen aan mijn afkickproces? Dit zijn een paar van de belangrijkste:
#1. Er is altijd meer te zien
Alles wat ik waarneem, ervaar ik via het filter van mijn eigen, hoogstpersoonlijke gedachtesysteem. Wat ik zie, is dus per definitie maar een piepklein, gekleurd stukje van de werkelijkheid. Sinds ik dit werkelijk snap, probeer ik mijn eigen oordelen en interpretaties niet langer klakkeloos te geloven. Als ik weerstand voel opkomen, vraag ik me af: wat is er nog meer te zien?
Een voorbeeld: mijn kind doet koppig.
Wat ik zie: hij moet niet zo eigenwijs doen!
Wat er nog meer te zien is: waarom doet hij eigenlijk zo koppig? Zit hem misschien iets dwars?
#2. Elke emotie die zich aandient mag gevoeld worden
In mijn bewustzijn komen voortdurend vanzelf allerlei gedachten en emoties op. Die hoef ik niet te duiden, te bevechten of te fixen. Het enige wat ik hoef te doen, is voelen wat er te voelen is. Net als fijne emoties, kan ik nare emoties gewoon ondergaan. Zonder ze te willen controleren. Verdriet, somberte, angst; ook deze emoties vervliegen vanzelf weer als ik me er niet mee bemoei?.
#3. Je geest wordt weer helder en rustig op het moment dat je stopt met nadenken
Als ik onzeker of onrustig word, is dat een teken dat ik moet stoppen met nadenken. Als ik mijn koortsachtige gedachten tot rust laat komen, ontstaat er vanzelf weer helderheid en kalmte. Een onzekere of onrustige bui is dus niet erg, alleen maar een reminder dat ik even verstrikt ben geraakt in mijn gedachten.
#4. Je kunt altijd openstaan voor een nieuwe ervaring
Overtuigingen en interpretaties waar ik aan vasthoud, beletten me om open te staan voor nieuwe ervaringen. Ik vind netwerken bijvoorbeeld vervelend en beschouw het als iets dat niet bij mij past. Zolang ik vasthoud aan deze overtuiging, sta ik niet open voor de mogelijkheid dat ik kan netwerken op een manier die passend en plezierig voelt. Als ik mijn vooringenomenheid loslaat, en met open blik ga experimenteren, dan doe ik nieuwe ervaringen op. En dan merk ik dat ik netwerken leuk kan vinden.
#5. Een emotionele reactie van een ander is niet jouw zaak
Ik ben nogal van de afstemming en de harmonie. Ik raak gestrest als iemand fel reageert op iets wat ik zeg of schrijf. Het idee dat ik diegene voor het hoofd heb gestoten, trek ik heel slecht. Op zo’n moment verlies ik uit het oog dat die ander mijn opmerking interpreteert via zijn eigen, hoogstpersoonlijke gedachtesysteem. En dat die interpretatie niets met mij te maken heeft. Ik hoef me dus niet persoonlijk geraakt te voelen als een ander geraakt is.
#6. Je bent niet gedoemd om in je gewoontegedrag te vervallen
Iedereen ontwikkelt in de loop van zijn leven overlevingsstrategieën om met onzekerheid om te gaan. Geconditioneerd gedrag dat houvast biedt als het spannend wordt. Ik word bijvoorbeeld onzeker als ik het idee heb dat ik iemand gekrenkt heb (zie hierboven). Ik heb dan de neiging om mezelf klein te maken. Mijn overlevingsstrategie is dat ik dwangmatig probeer de boel glad te strijken. In mijn tunnelvisie zie ik niet dat er talloze andere gedragsmogelijkheden zijn. De werkelijkheid is dat ik niet gedoemd ben om in het geconditioneerde gedrag van mijn overlevingsstrategie te vervallen. Ondanks mijn stress, kan ik gewoon contact maken, de achtergrond van mijn opmerking verhelderen en de ander uitnodigen zijn reactie toe te lichten. En dan zie ik dat er niets aan de hand was. Ik ben oké, ook als ik een onzekere bui heb.
Ontspannen in de wetenschap dat je in essentie altijd oké bent, daar komt het eigenlijk op neer. It’s all good!
Als je openstaat voor alles wat er te ervaren is in de binnenwereld en de buitenwereld, stroomt het vanzelf. Op het moment dat je je verzet tegen wat je ervaart, worden dingen ingewikkeld, moeizaam en zwaar. Zo simpel, zo verhelderend en bevrijdend om te zien.
Het zal je genezen van je zelfhulp-verslaving!