Ik bedacht me dat ik vroeger een tragische slak was. Niet dat ik mezelf als slijmerig zou bestempelen, maar ik had wel zo’n beetje dezelfde overlevingsstrategie als een slak. Want wat deed ik als ik bang was? Me terugtrekken in mijn denkbeeldige huisje.
Klanten komen vaak bij mij omdat ze tips en adviezen willen. Neem Joost. Die kwam binnen met een heldere vraag. Hij spreekt regelmatig voor grote groepen, en dat gaat hem prima af. Toch riep het vooruitzicht iedere keer weer zo veel spanning op dat hij er slapeloze nachten van had. Joost is er aan gewend om problemen methodisch en analytisch te lijf te gaan. Dat was ook zijn insteek voor het coachtraject. Of ik hem even snel wat technieken kon aanreiken om van die vervelende spanning af te komen.
Ben jij ooit gestopt met roken? Of met een andere gewoonte waar je vanaf wilde? Dan weet je hoe moeilijk het is om op pure wilskracht of via een methode je gedrag te veranderen. Misschien heb je adviezen van anderen uitgeprobeerd, of een stappenplan gevolgd. Dat geeft wel houvast, maar het voelt als een gevecht tegen jezelf. Je valt telkens terug in je oude gedrag.
Omgaan met feedback en kritiek vinden de meeste mensen lastig. Waarom eigenlijk? Daar heb ik best veel over nagedacht. Laats had ik zelf weer eens een moeilijk momentje. Feedback die ik kreeg, triggerde een emotie. Toen liep ik in gedachten de inzichten langs die ik hierin in de loop van de tijd heb opgedaan. Hier zijn er drie:
Vanuit vertrouwen leven, het is zo’n kreet die je in menig life-styleblad of zelfhulpboek tegenkomt.
Wat is het? Een wijze levensles? Een versleten cliché? Een leus voor naïeve mensen? Wat wordt er überhaupt mee bedoeld? En hoe doe je dat dan, vanuit vertrouwen leven? En waar moet je dan precies vertrouwen in hebben?
Een gangbare manier om naar stress te kijken, komt ongeveer hierop neer: stress is problematisch. Mensen die er aan lijden, functioneren psychisch niet gezond. Zij moeten actie ondernemen om zo snel mogelijk van die stress af te komen. Bijvoorbeeld door totale rust te nemen, of door te leren nee te zeggen. Ze moeten met ziekteverlof. Of een assertiviteits- timemanagement- of mindfulnesscursus volgen. Stress is in deze zienswijze een problematische ervaring die dwingt tot actie. Ik stel een andere zienswijze voor: stress als teken dat je psychisch gezond functioneert.
Hoe vaak zijn we niet koortsachtig op zoek naar oplossingen voor problemen die niet bestaan?
Gisteren sprak ik Hans. Hij vertelde dat hij bij sommige overleggen helemaal in z’n element is. Dat zijn de overleggen waarbij hij zijn expertise kan gebruiken om een probleem op te lossen. Bij andere vergaderingen raakt hij gespannen en voelt hij zich slecht op z’n gemak. Dat zijn de meer algemene vergaderingen waarbij de voortgang besproken wordt.
Ik vond het vroeger vaak lastig dat ik over weinig dingen een uitgesproken mening had. Ik bekeek mezelf door de bril van onze Nederlandse, extraverte, individualistische cultuur. Mijn ‘meningloosheid’ bestempelde ik als iets wat op de een of andere manier niet wenselijk was. Tegenwoordig denk ik daar gelukkig compleet anders over!
We hebben de neiging om negatieve emoties heel serieus te nemen. We zoeken in ons verleden naar de oorsprong van gevoelens die we nu ervaren. Denken dat we betere mensen zouden zijn als we die emoties niet meer zouden hebben. Menen dat we hard aan onszelf moeten werken om ervan af te komen.
