Ben jij ooit gestopt met roken? Of met een andere gewoonte waar je vanaf wilde? Dan weet je hoe moeilijk het is om op pure wilskracht of via een methode je gedrag te veranderen. Misschien heb je adviezen van anderen uitgeprobeerd, of een stappenplan gevolgd. Dat geeft wel houvast, maar het voelt als een gevecht tegen jezelf. Je valt telkens terug in je oude gedrag.
Omgaan met feedback en kritiek vinden de meeste mensen lastig. Waarom eigenlijk? Daar heb ik best veel over nagedacht. Laats had ik zelf weer eens een moeilijk momentje. Feedback die ik kreeg, triggerde een emotie. Toen liep ik in gedachten de inzichten langs die ik hierin in de loop van de tijd heb opgedaan. Hier zijn er drie:
Vanuit vertrouwen leven, het is zo’n kreet die je in menig life-styleblad of zelfhulpboek tegenkomt.
Wat is het? Een wijze levensles? Een versleten cliché? Een leus voor naïeve mensen? Wat wordt er überhaupt mee bedoeld? En hoe doe je dat dan, vanuit vertrouwen leven? En waar moet je dan precies vertrouwen in hebben?
Een gangbare manier om naar stress te kijken, komt ongeveer hierop neer: stress is problematisch. Mensen die er aan lijden, functioneren psychisch niet gezond. Zij moeten actie ondernemen om zo snel mogelijk van die stress af te komen. Bijvoorbeeld door totale rust te nemen, of door te leren nee te zeggen. Ze moeten met ziekteverlof. Of een assertiviteits- timemanagement- of mindfulnesscursus volgen. Stress is in deze zienswijze een problematische ervaring die dwingt tot actie. Ik stel een andere zienswijze voor: stress als teken dat je psychisch gezond functioneert.
Hoe vaak zijn we niet koortsachtig op zoek naar oplossingen voor problemen die niet bestaan?
Gisteren sprak ik Hans. Hij vertelde dat hij bij sommige overleggen helemaal in z’n element is. Dat zijn de overleggen waarbij hij zijn expertise kan gebruiken om een probleem op te lossen. Bij andere vergaderingen raakt hij gespannen en voelt hij zich slecht op z’n gemak. Dat zijn de meer algemene vergaderingen waarbij de voortgang besproken wordt.
Ik vond het vroeger vaak lastig dat ik over weinig dingen een uitgesproken mening had. Ik bekeek mezelf door de bril van onze Nederlandse, extraverte, individualistische cultuur. Mijn ‘meningloosheid’ bestempelde ik als iets wat op de een of andere manier niet wenselijk was. Tegenwoordig denk ik daar gelukkig compleet anders over!
We hebben de neiging om negatieve emoties heel serieus te nemen. We zoeken in ons verleden naar de oorsprong van gevoelens die we nu ervaren. Denken dat we betere mensen zouden zijn als we die emoties niet meer zouden hebben. Menen dat we hard aan onszelf moeten werken om ervan af te komen.
Ik zie steeds helderder dat onzekerheid iets is wat je zelf oproept. Bij mijzelf en mijn klanten neem ik iedere keer hetzelfde patroon waar. Dat patroon kun je doorbreken.
Als je gespannen of zenuwachtig bent voor een gebeurtenis, ben je in feite bang voor je toekomstige emoties. Je vreest de vreselijke gevoelens die je zal ervaren. Het lijkt alsof je gedoemd bent om je gedrag door die angst te laten bepalen. Het goede nieuws: dat is niet zo!