Afscheid nemen van de worsteling met zichtbaarheid

Jezelf profileren, jezelf zichtbaar maken, van je laten horen… Wat roepen deze kreten in jou op? Voel je weerstand? Enthousiasme? Een neutraal gevoel?

Bij mijn riepen ze vroeger heel veel weerstand en nare emoties op. Onzekerheid, omdat ik geloofde dat ik mezelf niet zichtbaar kon maken zonder spanning te voelen. Verdriet, omdat ik daarom geloofde dat er iets mis met me was. Ergernis, omdat ik het stom vond dat het blijkbaar niet voldoende was als je gewoon je werk goed deed. Frustratie, omdat ik geloofde dat de mensen met de grootste monden de beste kansen kregen. 

Iedere keer dat ik mezelf moest laten zien in een groep, voelde ik spanning en sloeg ik dicht. Die spanning versterkte de overtuiging dat er iets mis met me was. Want andere mensen hadden nergens last van. Waarom ik dan wel?

Man, wat was ik bang voor die spanning, en wat had ik er een hekel aan.

Ik dacht dat mijn stress iets zei over wat er zou gebeuren (dichtslaan, rode vlekken, haperende stem). Dat hij iets zei over wat anderen van me zouden denken (negatieve oordelen). Dat hij iets zei over wie ik werkelijk was (iemand met wie iets mis is). Deze ‘uitkomsten’ wilde ik voorkomen, en dus geloofde ik dat ik tegen mijn spanning moest vechten. Dat ik hem moest ombuigen, wegwerken, of oplossen.

Ik zag niet waar mijn spanning werkelijk vandaan kwam. Ik weet hem aan allerlei factoren. Aan de extraverte normen van de samenleving. Aan ervaringen met dichtslaan die ik als kind had gehad. Aan mijn introverte aanleg.

Wat ik niet zag, is dat mijn stress voor honderd procent werd veroorzaakt door mijn denken in het moment. Niet door iets uit het verleden, niet door iets vaststaand in mijn persoonlijkheid, niet door iets in de toekomst. Uitsluitend door wat ik in het moment geloofde over de situatie. Het neutrale gegeven van zichtbaar zijn, kreeg door de duiding van mijn persoonlijke denken een stressvolle lading.

Wat ik toen niet zag, is dat de spanning niet het probleem was, maar mijn identificatie ermee. Gevoelens van stress, tekortschieten, onzekerheid, angst horen bij de menselijke ervaring. In zichzelf zijn ze geen probleem. Het wordt pas problematisch als we ons identificeren met die emoties. Dat leidt tot controledrang: het geloof dat je je ervaringen moet duiden, fixen, of op een andere manier controleren.

Die controledrang leidt tot nog meer innerlijke onrust. Die onrust geeft je het gevoel dat er in het nu een urgent probleem is dat meteen opgelost moet worden. Dat gevoel zet je aan tot nog koortsachtiger nadenken over waar je bang voor bent. Je stressniveau stijgt. Je stress doet je geloven dat er gevaar dreigt, wat aanspoort tot nog koortsachtiger nadenken, wat je stressniveau hooghoudt. Je bent zo druk  bezig je binnenwereld te controleren, dat je niet meer openstaat voor de wereld buiten je. Het lukt je niet om op een zinvolle manier te reageren op die buitenwereld.

Toen ik begreep waar die weerstand werkelijk vandaan kwam, kon ik stappen gaan zetten. Vanaf toen ik op een ontspannen manier op zoek manieren om mezelf zichtbaar te maken die bij me paste. Niet vanuit angst, maar vanuit vertrouwen en helderheid van geest.

Iedereen kan zichzelf aanleren om effectiever gedrag te vertonen op een manier die bij hem past. Ook als introvert kun je overtuigend zichtbaar maken wat je toegevoegde waarde is en floreren in een samenleving die steeds meer draait om netwerken. Het is een kwestie van jezelf begrijpen, accepteren en open staan voor iets nieuws:

• Je kunt gaan zien dat je introverte aanleg geen belemmering hoeft te zijn, maar juist een bron is van zeer waardevolle kwaliteiten.
• Je kunt inzicht krijgen in je manier van communiceren en de reacties die je daarmee oproept.
• Je kunt leren hoe je die kwaliteiten optimaal kunt inzetten om je doelen te bereiken.

Je kunt spanning en weerstand omzetten in vertrouwen en de motivatie om stappen te zetten. Niet vanuit het geloof dat er iets mis met je is, maar omdat je jezelf een fijnere ervaring gunt. Omdat het leven te mooi is om jezelf te beperken!