Interview met een introverte pseudo-extravert met een missie

´Durf te delen, want er komt zo veel moois terug´

Anne Struik is een zelfbenoemde ‘introvert met pseudo-extraverte vaardigheden’. Zij is als beleidsadviseur bij de gemeente Zwolle betrokken bij de invoering van Het Nieuwe werken (HNW). Zij gelooft in de kracht van HNW, maar realiseert zich dat er iets ontbreekt in de huidige opvatting van dit concept, namelijk de erkenning dat introverte werknemers behoefte hebben aan rust en stilte om hun werk te kunnen doen.

Het Nieuwe Werken is een visie om werken effectiever, efficiënter maar ook plezieriger te maken voor zowel de organisatie als de medewerker. Die visie wordt gerealiseerd door mensen plaats- en tijdsonafhankelijk te laten werken, ondersteund door moderne mobiele technologie. Organisaties die hun werkomgevingen inrichten volgens HNW hebben geen vaste werkplekken meer, maar gebruiken diverse soorten werkplekken zoals concentratiewerkplekken, teamwerkplekken, loungeplekken en andere ontmoetingplekken.

Ik kwam met Anne in aanraking toen ik haar Prezi (http://bit.ly/IntrovertTalent) zag over Het Nieuwe Werken en de verschillen tussen extraverte en introverte medewerkers. Omdat ik ontzettend nieuwsgierig was naar haar werk bij de gemeente en die pseudo-extraverte vaardigheden van haar, benaderde ik haar voor een interview. Eind april 2013 sprak ik met haar.

 Als eerste vroeg ik haar iets te vertellen over HNW bij de gemeente Zwolle:

´Ik ben eigenlijk toevallig bij het onderwerp introversie terecht gekomen vanuit mijn betrokkenheid bij het invoeren van HNW bij de gemeente Zwolle. In een organisatie die is ingericht volgens HNW kunnen introverte mensen makkelijk in de verdrukking komen. HNW brengt veel drukte, onverwachte dingen en ontmoetingsmomenten met zich mee. Dat is lastig voor introverte mensen omdat zij prikkels op een andere manier verwerken dan extraverte mensen. Toen ik in 2012 het boek Stil van Susan Cain had gelezen (een bestseller over introversie, ES), realiseerde ik me voor het eerst echt wat het betekent als je introvert bent. Dat je als introvert energie kwijtraakt van drukte. Toen dacht ik: dit moet ik vasthouden. Het gebeurde me daarvoor al dat introverte mensen off the record naar me toekwamen, omdat ze veranderingen die HNW teweeg zal brengen met angst en beven tegemoet zagen. Nadat ik het boek van Susan Cain had gelezen dacht ik: ik heb een missie! Ik wil voor deze mensen opkomen en ze laten zien dat het voor hen ook mogelijk is om tot hun recht te komen in HNW. Want daar geloof ik heilig in. Ik zie het als mijn taak deze mensen voor te leven hoe je dat als introvert kunt doen. In die zin vind ik dat ik een soort voorbeeldfunctie heb.’

Ontbrekend element

‘Ik realiseerde me dat er een element ontbreekt in het concept van HNW, namelijk de erkenning van het feit dat mensen verschillende persoonlijkheidstypes hebben. Je kunt je persoonlijkheid niet aanpassen aan je werkplek en aan de aard van de opdracht. Die notie ben ik nergens tegengekomen in de literatuur over HNW. Als je probeert mensen in de organisatie ervan te overtuigen dat de werkomstandigheden die HNW met zich meebrengt niet per definitie voor elk persoonlijkheidstype geschikt zijn, stuit je op onbegrip. Veel mensen doen dat af als onzin. Het besef dat introverten op een wezenlijk andere manier energie opdoen, ontbreekt bij hen nog. Een voorbeeld: ik ken een prachtig gebouw dat is ingericht volgens HNW. Er zijn daar werknemers die expres elke dag heel vroeg binnenkomen, zodat ze in een van de concentratieruimtes kunnen gaan zitten om daar vervolgens de hele dag niet meer uit te komen. Deze mensen wordt verweten dat ze HNW niet snappen. Ik denk dat dat niet klopt. Ik denk dat ze gewoon introvert zijn, en zich dus uit zelfbescherming afsluiten voor een overdaad aan prikkels.´

Stilte als essentiële peiler voor HNW

´In het oorspronkelijke huisvestingsconcept voor HNW bij de gemeente waren de peilers ‘Rust’ en ‘Reuring’. Mijn doel was om daar een derde peiler aan toe te voegen: ‘Stilte’. Het idee begint nu een beetje te landen. Introverte werknemers slaan erop aan. Die vinden het heel prettig dat zij erkend worden. In het begin vonden niet-introverten het maar flauwekul. Maar ik blijf mijn verhaal vertellen, bijvoorbeeld door er tijdens  presentaties aandacht aan te schenken. Als ik de kans krijg, zeg ik er iets over en dan spreek ik altijd vanuit mijn eigen ervaring. Ik heb gemerkt dat de boodschap wel aankomt als ik benadruk dat ik gewoon niet ‘effectief’ kan zijn als ik herrie om me heen heb, dat ik dan niet kan ‘leveren’. Voor dat soort formuleringen en taal zijn mensen blijkbaar wél gevoelig. Ik blijf dus gewoon doordrammen.´

´Het lukt me om me hard te maken voor erkenning van de behoefte van introverten, omdat het mijn persoonlijke missie is. Ik wil een omgeving creëren waarin ook introverten tot hun recht kunnen komen. Met input van introverten uit de organisatie en ook vanuit mijn eigen online community zijn we tot een idee gekomen voor een soort openbare studieruimte waar mensen samen in alle rust kunnen zitten werken. Je moet je zoiets voorstellen als de studieruimte van een universiteitsbibliotheek. Daar zijn geen vaste werkplekken, maar mensen komen er graag om in een soort magische collectieve stilte en concentratie werk te doen waarbij niet gebeld of overlegd hoeft te worden.´

Inzicht in eigen introverte aanleg

´Ik had al vroeg in de gaten dat ik introvert was, dat werd ook altijd gezegd door mijn ouders. Ik was graag alleen, was meer observant van dan deelnemer aan feestjes, keek met verbazing naar mensen die stikten in de vrienden of die zich heel makkelijk bewogen in allerlei sociale situaties. Ik vond mijn introverte aanleg nooit een minpunt van mezelf, maar merkte wel dat ik in dat soort dingen anders was dan veel anderen. Door het boek van Cain snap ik nu wanneer mijn energie weglekt. Dankzij dat inzicht kan ik mijn energieniveau veel beteren regelen. Als ik bijvoorbeeld twee hele hectische werkdagen achter elkaar heb gehad, zorg ik dat ik de derde dag thuis werk. Mijn begrip van introversie heeft mijn zelfsturend vermogen in die zin dus vergroot.´

‘Dat ik introvert ben, is voor mij nooit een belemmering geweest. Ik ben namelijk ook iemand die heel makkelijk in het diepe springt. Daardoor belemmert het mij niet om mijn ambities te verwezenlijken. Als ik iets belangrijk genoeg vind, doe ik het gewoon.’

In haar boek bespreekt Susan Cain onder andere de theorie van de vrije karaktereigenschappen. Naast vaste karaktereigenschappen, bestaan er vrije karaktereigenschappen. Die maken dat je gedrag kunt vertonen dat buiten je karakter ligt. Dat lukt als het gaat om persoonlijke doelen die voor jou heel wezenlijk zijn. Introverten kunnen zich dus gedragen als extraverten als het gaat om werk dat zij belangrijk vinden, voor mensen van wie ze houden, of dingen die voor hen waardevol zijn.

Dit is voor Anne erg herkenbaar. ‘Er zijn situaties waarin ik mij anders kan gedragen dan ik in mijn diepste wezen ben, omdat ik de boodschap die ik wil overbrengen zo belangrijk vind. Ik kan dan iets anders in mijzelf ‘aanzetten’ waardoor ik mijn introversie als het ware ‘uitzet’. Dan houd ik bijvoorbeeld zonder problemen presentaties voor groepen mensen. Daar kan ik echt van genieten. Dit kost wel energie maar mijn accu laad ik tevoren en achteraf wel op.’

Tips van Anne

De manier waarop Anne haar missie uitdraagt, maakt haar in mijn ogen een geweldig inspirerend rolmodel voor introverten. Daarom vroeg ik haar aan het eind van ons gesprek welke tips zij introverten kan meegeven om uit hun schulp te kruipen. Hier volgen haar aanbevelingen:

• Maak tijdens functioneringsgesprekken nooit afspraken dat je je extraverter zult gaan gedragen. Laat niet gebeuren dat anderen van je verwachten dat je dingen aan jezelf verandert die je niet kunt veranderen. Verklaar jezelf aan je leidinggevende. Daarna kun je het dan gaan hebben over wederzijdse verwachtingen.
• Probeer gewoon dingen uit. Denk niet: dat kan ik niet, of: ik zal nooit zo leuk zijn om naar te luisteren als mijn collega.
• Ga op zoek naar je talenten en buit die uit.
• Lees over introversie. Je zult merken dat alles wat je zelf al impliciet gedacht of bedacht had opeens taal, woorden, krijgt. Het helpt je ontzettend om je zelf te begrijpen.
• Wees er open over. Verklaar jezelf, verontschuldig je zelf niet. Ik heb nog nooit een rare reactie gehad als ik aan anderen uitlegde dat ik introvert ben en wat dat betekent.
• Accepteer de verschillen tussen jezelf en anderen.
• Probeer zelf dingen uit. Als je een goed idee hebt uitgewerkt, verkondig het dan in een werkoverleg. Je staat echt niet zo snel voor gek.
• Zet kleine stapjes en zoek mensen in je omgeving die je af en toe een schop onder je kont willen geven om je te helpen stappen buiten je comfort zone te zetten.
• Veel introverte mensen durven niet te delen wat ze denken of vinden of willen. Overwin je angst, want je zult merken dat er vanzelf iets terug komt als je gaat delen. Nu ik erover nadenk, is dat wel een mooie kop voor boven het interview, zet dat er maar boven: Durf te delen, want je krijgt zo veel moois terug!’