Een luchtiger kijk op jezelf en de wereld

Laatst had ik een bijeenkomst met studenten waarin zij als afsluiting van een training zichzelf moesten presenteren. De training ging over persoonlijk leiderschap en in de presentatie moesten ze laten zien wie ze zijn, wat hun belangrijkste waarden zijn en hoe zij hun doelen willen bereiken. In deze groep zaten heel verschillende mensen. Er waren een paar uitgesproken extraverte types, een paar introverte, en de rest bevond zich ergens tussen deze twee uitersten.

Omdat het zo´n persoonlijke opdracht was, gaf iedereen er een volstrekt eigen invulling aan. Geen presentatie was hetzelfde, maar wat me wel opviel, was het verschil in de manier waarop uitgesproken introverte en extraverte studenten naar zichzelf kijken. De extraverten vatten zichzelf en het leven zo veel luchtiger op! Ze vertellen heel makkelijk waar ze goed in zijn. Als ze het hebben over dingen die ze lastig vinden, dan gaat dat op een laconieke toon. Die presenteren ze als punten waar ze eventueel nog wel wat aan zouden kunnen bijschaven.

Hoe anders is dat voor de introverte studenten! Die zijn zo veel strenger voor zichzelf. Ze leggen veel meer de nadruk op wat ze moeilijk vinden en wat ze van zichzelf nog moeten leren of ontwikkelen. Dat zijn voor hen geen puntjes om bij te schaven, maar serieuze belemmeringen waar ze echt mee worstelen. Ze hebben veel meer oog voor hun zwakke kanten dan voor hun sterke kanten. Ze beleven weinig plezier aan het presenteren omdat ze denken dat ze daar niet goed in zijn.

De introverte studenten deden me erg aan mezelf denken toen ik jonger was. Ik heb ook wel eens presentaties over mijzelf en mijn eigen ontwikkeling moeten geven. Ik realiseerde me dat ik dat op precies dezelfde manier deed. Ik was ook zo streng voor mezelf en dacht dat ik mijn verhaal totaal niet kon overbrengen. En als mensen dan zeiden dat ze mijn presentatie juist overtuigend vonden, was ik daar heel verbaasd over. Net als mijn introverte studenten, was ik gewend om de nadruk te leggen om wat ik niet goed kon of wat beter moest. Ik kreeg met terugwerkende kracht bijna medelijden met mijn jongere zelf!

Het is begrijpelijk dat introverte mensen het gevoel krijgen dat ze aan zichzelf moeten werken. Ze hebben van nature de neiging om veel over zichzelf en ervaringen na te denken. Bovendien is extraversie de norm in onze samenleving. Zelfverzekerd, energiek en snel kunnen handelen wordt gewaardeerd. Dit is nou juist iets waar introverten niet in uitblinken. Ze zijn bedachtzaam, rustig en blijven liever op de achtergrond. Dit zijn in zichzelf natuurlijk geen slechte eigenschappen. Maar veel introverten beschouwen ze wel als zwakke punten, omdat zij ze zelf ook beoordelen volgens de extraverte normen. En daar vervolgens over gaan zitten nadenken.

Voor mij was dit een hele belangrijke stap: het inzicht dat mijn introverte eigenschappen in zichzelf geen zwakke punten zijn. Toen ik dat eenmaal doorhad, had ik veel minder de neiging om streng te zijn voor mijzelf. Vanaf dat moment kon ik mezelf veel neutraler bekijken en mijn neiging tot nadenken over mezelf veel constructiever gebruiken; om te reflecteren op positieve ervaringen, te bedenken hoe ik lastige situaties ga aanpakken en doelen te stellen.

Inderdaad een veel luchtiger kijk op de zaak!